Pek Sevgili Mistiklal Dostları!
Duymayan kalmasın diye yazıyoruz, Pera Müzesi’nde Warhol: Herkes için Pop Sanat sergisi açıldı. Türkiye’ye ilk kez getirilen pek çok eserin olduğu sergiyi gidip gezdim, çok da beğendim. Bu vesileyle siz Mistiklalciler için hem Pop Sanat nedir ne değildir, hem de Andy Warhol üzerine yazmak istedim.
Andy Warhol bir dahiydi. Gelmiş geçmiş en büyük sanatçılardan birisiydi, büyük bir egosu ve sansasyonel bir karakteri vardı. 1962-1984 yılları arasında Fabrika (The Factory) adını verdiği New York’daki stüdyosunda çalıştı. Fabrika’nın pek çok sakini vardı; ressamlar, yazarlar, yönetmenler… pek çoğu Warhol’un sanat işçisi olarak ona eserlerinde yardımcı olurdu.
Büyük bir sanatçı olmanın en büyük ölçütü sanırım muhteşem eserler yaratmaktan ziyade üzerine düşünülecek yeni fikirler ortaya atmaktan geçiyor. Ve Warhol’un sanatının kilit noktası da bu fikirler.
Modern Sanat üzerine tartışmalar günümüzde hala sürüyor. Bir takım çevrelerde göklere çıkarılan işler; kimileri tarafından anlamsız, saçma ve bir çocuğun bile yapabileceği şeyler olarak nitelendiriliyor. Pop Sanat ise Modern Sanat’ın içinde bambaşka bir sorunsal, 1950’lerde Amerika ve İngiltere’de ortaya çıkan akım özellikle endüstri sonrası toplumda kapitalizmle birlikte hayatımıza giren ve popüler olan her şeyle yapılan sanat olarak tanımlanabilir.
Aslında tabii Pop Sanat’ın 1900’lerin başlarına uzanan bir geçmişi var: sıradan olanın sanat eserine dönüşmesi; Marcel Duchamp’ın bir hırdavatçıdan aldığı pisuarı ters asarak ona çeşme (fountain) adını vermesi ile ortaya çıkmıştır. Duchamp şunu kanıtlamıştı: artık sadece olağanüstü olan değil, sıradan olan da sanatın içinde bir yer bulabilirdi. Ancak Warhol’un bu anlayışı bambaşka bir noktaya taşıdığını söyleyebiliriz çünkü Duchamp, ortaya koyduğu eserin nesnesinin öylesine seçilmiş bir şey olmadığını, sanatçının kişisel serüveninden izler taşıdığını söylüyordu. Fakat Warhol’un eserleri gerçekten de sıradan nesnelerdi.
Bir objenin, her gün evimizde ya da markette görebileceğimiz hatta bir sanayi ürünü olan konserve kutusunun bir fikirle sanata dönüşmesi, işte Warhol’un dehası burada yatıyordu. Özünde bu bir düşüncenin nesneleşmeden ama var olan bir nesne üzerinden sanat eseri olmasıydı. Bazen de bir kişi üzerinden; Marilyn Monroe ya da Lenin. Peki, Warhol gündelik hayatımızın nesnelerini kullanarak tüketim toplumu ile alay mı ediyordu? Yoksa onları ikonlaştırarak yüceltiyor muydu? Bir adım ileri götürecek olursak, Warhol’un amacı asıl içeriğinden kopararak temalaştırdığı nesneler ile bizi yaşadığımız toplumu yeniden sorgulatmak mıydı?
Herkes İçin Pop Sanat’ı gezerken bunlar üzerine düşünmeyi ihmal etmeyin, sergi 20 Temmuza kadar Pera Müzesi’nde olacak.
- André Manoukian Quartet @Fransız Sarayı Bahçesi/ 10 Temmuz 2015 - 4 Temmuz 2015
- “Onlar” İpek Duben @SALT Galata / 28 Nisan – 28 Haziran - 3 Mayıs 2015
- Tiyatro Alesta Nisan 2015 Programı - 2 Nisan 2015
Pingback: mistiklal.com | Yeraltından Filmler Andy Warhol & Lou Reed / 20-25 Haziran @Pera Müzesi